Stav komunista prema NATO stabilizatorima Odgovor na tekst Stav ljevice prema EU i NATO-u

Član Marksističke organizacije Crveni Filip Šaćirović napisao je odgovor na tekst Dimitrija Birača “Stav ljevice prema EU i NATO-u” objavljen na našem portalu 20. 5. U odgovoru autor problematizira sam pojam ljevice, te politiku prema Europskoj uniji i NATO paktu kao suvremenim instrumentima interesa kapitala.

U svom tekstu “Stav ljevice prema EU i NATO-u – O pitanju vanjske politike”, od 20. maja ove godine, drug Dimitrije Birač poziva na diskusiju o konkretizaciji stava levice prema Evropskoj uniji, posebno prema konkretnijem određivanju toga šta znači da je levica „protiv kapitala jezgre EU“. Prema drugu Biraču, problem sa dosadašnjim stavovima i izjavama sa levice, koji se protive kako ulasku u EU, tako i ulasku u NATO jeste što su te izjave i ti stavovi apstraktni. Iz tog razloga, insistira na pitanju „što to konkretno znači da je ljevica protiv kapitala jezgre EU?“

Da bi se odredilo šta konkretno znači da je levica „protiv kapitala jezgre EU“, moralo bi se odgovoriti na pitanje šta je konkretno levica. Pitanje „šta konkretno znači da je levica protiv“ je samo po sebi besmisleno bez određenja na koju se levicu misli. Levica kao apstrakcija već više od 200 godina ne znači gotovo ništa. U praksi taj termin često uzurpiraju socijaldemokratija i njeni derivati, koji više od stotinu godina stoje uz interese krupnog kapitala i pod internacionalizmom poturaju imperijalističko „ujedinjenje“ putem osvajanja i (neo)kolonijalizma. Shodno takvoj politici i interesima buržoazije, socijaldemokrate evropskih zemalja velike su pristalice kako Evropske unije, tako i NATO-a jer ne samo da nisu protivnici „kapitala jezgre EU“, već nisu protivnici kapitala uopšte.

Sa druge strane, komunisti (pod ovim terminom podrazumevam organizacije i partije sa marksističkim programom i isključujem kojekakve staljinističke, maoističke ili postmoderne pojave), koji se danas jedini dosledno protive Evropskoj uniji s leva, nisu samo „protiv kapitala jezgre EU“, već su protiv kapitala u celini, poticao on iz jezgra, ili sa periferije. Borba protiv imperijalizma za komuniste je stvar težnje za trajnim poboljšanjem kvaliteta života radničke klase i celog čovečanstva okončanjem odnosa eksploatacije na kojima počiva kapitalizam. To podrazumeva beskompromisnu borbu protiv stranog i domaćeg kapitala, što prirodno podrazumeva i borbu protiv državnih struktura koje omogućavaju njegovu dominaciju, bilo da se radi o nacionalnoj državi, bilo da se radi o transnacionalnom birokratskom aparatu.

Politika ova dva glavna tabora stoji u nepomirljivoj protivrečnosti, kako jedino i mogu stajati politika radničke klase i politika buržoazije. Nerazumevanje te protivrečnosti, prirodno, vodi u nerazumevanje toga šta je levica i čemu se razni levičari protive, što onda, kako vidimo, vodi do čudnih proizvoljnih konstrukcija, poput one da je levica „protiv kapitala jezgre EU“ ili do zahteva da se nepostojeći zajednički stav dva suprostavljena tabora konkretizuje. Iz priloženog vidimo da problem sa pitanjem „što to konkretno znači da je ljevica protiv kapitala jezgre EU?“ jeste taj što je ono apsurdno.

Ipak, u redu bi bilo zahvaliti se drugu Biraču na tome što je, nastojeći da konkretizuje stvari uvođenjem jedne još veće apstrakcije, nehotično pripremio teren za raspravu o tome na koji je način odnos prema EU i NATO odličan indikator toga u kojem se levičarskom taboru neko nalazi. Taj nehotični uvod u širu raspravu o tome šta znači biti levičar nazire se već u zanimljivom poređenju anti-EU tekstova i izjava sa stavom da među radnicima u štrajku treba širiti marksizam: „One su otprilike kao kad radnicima pulskog Uljanika u zoru osnivanja Stožera za obranu Uljanika govorite o otuđenju rada, profitu i akumulaciji kapitala.“ Na značaj ove rečenice ću se vratiti kasnije.

Levica kao apstrakcija već više od 200 godina ne znači gotovo ništa. U praksi taj termin često uzurpiraju socijaldemokratija i njeni derivati, koji više od stotinu godina stoje uz interese krupnog kapitala i pod internacionalizmom poturaju imperijalističko „ujedinjenje“ putem osvajanja i (neo)kolonijalizma.

U međuvremenu, pogledajmo izbliza na koji način i prema kojem referentnom sistemu drug Birač definiše ono što vidi kao stav levice prema EU i NATO. Kao povod za objavu svog teksta, kao početnog u diskusiji o konkretizaciji stava levice (i dalje se ne zna koje) prema EU i NATO-u, navodi stav desničarske stranke Živi zid, njihovu proklamovanu orijentaciju prema Rusiji kao njihovoj tobožnjoj alternativi i neophodnost levice da nasuprot tom stavu ponudi „dokument, s nužnom sistematizacijom stava ljevice, a koji joj može biti od koristi u političkoj borbi“ jer „vanjskopolitički smjer ŽZ i ljevice ni u kojem slučaju ne može biti isti.“

Protivrečnosti takve vanjskopolitičke pozicije, koja se bori protiv jednog imperijalizma kako bi pala u šake drugom, drug Birač uočava korektno, kao zamenu jednog imperijalizma drugim.

Ideja izlaska iz NATO-a da bi se Hrvatska približila Rusiji znači zamjenu jednog imperijalizma drugim. Koliko god je nekima draga, Rusija je, kao i Kina uostalom, imperijalistička država sa svim osobinama koje taj naziv nosi. Za ŽZ je trenutno pitanje SAD ili Rusija, odnosno američki (nadređeni europskom) ili ruski imperijalizam. Nebitno jesu li oni toga svjesni, ali tako stoje stvari. Oni biraju ruski imperijalizam.

Napuštanje jednog imperijalističkog saveza radi stupanja u drugi zaista ne bi donelo nikakav boljitak radničkoj klasi i ne bi je skinulo sa žrtvenika sadašnjih ili budućih sukoba, osim što bi ruka koja drži nož pripadala drugom imperijalisti. Nakon čitanja ovog pasusa, stekao bi se utisak da je drug Birač u potpunosti protiv bilo kakvog saveza sa imperijalizmom. Na prvi pogled se čini i da pravilno primećuje kojoj se bazi i iz kojih razloga ŽZ obraća svojim floskulama:

Proturječnost vanjskopolitičkog stava ŽZ, kao i drugih njihovih stavova ponajviše je rezultat utjecaja malograđanske ideologije. Ona je puna proturječnosti jer proizlazi iz društvenog položaja niže srednje klase kao nestabilne klase između rada i kapitala. Zato je ona vrlo podložna raznim utjecajima, vrlo intenzivno i to u vrlo kratkom vremenu. Nižoj srednjoj klasi dosta je EU jer zbog nje gubi poslove (kao obrtnik, kao radnik koji razmišlja kao obrtnik i kao nezaposleni za kojeg nema nikakvih šansi da dobije posao) niti ima slobodu razvijanja vlastitog posla. Također, njoj se Rusija (i Putin) čini kao borac protiv američkog i europskog imperijalizma koji će zaštititi i Hrvatsku ako mu se pruži ruka.

Takozvana povoljna poslovna klima koju EU zakonodavstvo pruža krupnom kapitalu uništava male preduzetnike, seljake, ali i veliki broj radnika, posebno onih koji se sve više pretvaraju u trajno nezaposlene ili se odguruju u sivu ekonomiju. Za očekivati je da će u takvim okolnostima žrtve EU projekta u prvom koraju kriviti za svoj težak položaj baš Evropsku uniju, kao konkretan okvir za njihovo eksploatisanje od strane domaćih tajkuna i stranih korporacija. Za očekivati je i da će, okrećući se prema EU kao svom neposrednom neprijatelju, oslonac želeti da potraže u onome koga percipiraju kao neposrednog neprijatelja EU, a to su Rusija i Kina, kao tobožnji garanti nacionalne samostalnosti malih nacija. U takvim okolnostima prvi refleks ljudi iz niže srednje klase i jednog dela radnika biće glasanje za Živi zid, bez čitanja manje očiglednih protivrečnosti u njihovom programu. Ovo su opšta mesta čak i za heterogenu i amorfnu levicu. Ono što konkretizuje levičarsku politiku, što je određuje kao revolucionarnu ili buržoasko-reformističku, jeste odnos prema tim činjenicama. Da bismo bili u stanju da se odredimo prema političkim stavovima koji proizilaze iz onoga što je drug Birač označio terminom „malograđanska ideologija“, potrebno je da sagledamo i njihove materijalne uzroke.

Kada je reč o tvrdnji da je radnik koji se protivi ovakvoj EU privredi „radnik koji razmišlja kao obrtnik“, problem sa njom je što je i ona apstraktna. Da li se radnički stav prema EU može svesti na to da „radnik razmišlja kao obrtnik“? Evroatlantske integracije Hrvatske ne uništavaju samo pripadnike srednje klase. Liberalizacija tržišta i deindustrijalizacija nakon privatizacione pljačke, najteže su pogodili upravo radničku klasu. Nije radnicima bilo potrebno da gaje obrtničke ambicije da bi se osetili ugroženima u procesu privatizacije, tokom čega ih se najuruje sa radnih mesta kojima su posvetili decenije svojih života i prema kojima su, kao prema izvoru sigurnosti i prosperiteta, razvili patriotizam radnog mesta. U takvim je okolnostima sasvim prirodno da radnici osećaju određeni patriotizam prema svojoj firmi i odgovornost za njeno očuvanje po svaku cenu, uključujući i odbranu domaćeg tržišta od strane konkurencije.

Urbanizacija je od radnika stvorila najbrojnije mušterije sitnih zanatlija, dok je sitni zemljišni posed čvrsto vezala za industriju i krupne trgovinske lance. Čak i turističko-ugostiteljska sitna buržoazija se velikim delom oslanja na finansijsku sposobnost radničke klase da sebi priušti letovanja ili zimovanja.

Čak ni stav seljaka, sitnih zanatlija ili vlasnika sitnih turističko-ugostiteljskih objekata, ne bi mogao biti tako lako odbačen. Ne treba nipošto gubiti iz vida da je veliki deo te tzv. sitne buržoazije već decenijama mnogo tešnje vezan za industriju i za proletarijat. Ova veza je mnogo bliskija danas nego što je bila 20-ih i 30-ih godina prošlog veka. Urbanizacija je od radnika stvorila najbrojnije mušterije sitnih zanatlija, dok je sitni zemljišni posed čvrsto vezala za industriju i krupne trgovinske lance. Čak i turističko-ugostiteljska sitna buržoazija se velikim delom oslanja na finansijsku sposobnost radničke klase da sebi priušti letovanja ili zimovanja. Smanjeni kapaciteti za zapošljavanje srednjeklasne omladine od strane njihovih roditelja čine da ona često preživljava kao deo proletarijata, barem dok ne bude u poziciji da nasledi roditeljski biznis. Ofanziva deindustrijalizacije kojom je počelo i kojom se nastavlja integrisanje Hrvatske u EU tako predstavlja udarac na srednju klasu upravo posredstvom udarca na radnike.

Ako svemu ovome dodamo i činjenicu da evroatlantske integracije Hrvatske ne staju samo na razbijanju industrije, već razaraju i socijalizovano školstvo i zdravstvo ugrožavajući većini stanovništva i profesionalni napredak i goli fizički opstanak, sasvim je jasno da je anti-EU raspoloženje pre svega posledica stvarne egzistencijalne ugroženosti. Svoditi legitimnu brigu za domaću proizvodnju i nacionalnu samostalnost kao put ka ekonomskoj stamostalnosti na puku „malograđansku ideologiju“ predstavlja apstraktnu, šematsku, primenu okolnosti iz prošlosti, uz ignorisanje vrlo bitnih konkretnih razlika – nalik pitanju o „stavu levice“ prema EU i NATO-u, koje isto tako očekuje od levice onu homogenost koju je ona mogla imati samo pre više od 200 godina.

Da li to znači da onda nema govora o dominaciji malograđanske – preciznije, građanske – ideologije u slojevima koje drug Birač pominje? Ne. Građanska, buržoaska, ideologija je danas vladajuća i prirodno je da se kroz njenu prizmu posmatraju goruća ekonomska i politička pitanja, čak i među mnogim radnicima. Burožaska ideologija je u prvom redu ideologija nezamenljivosti kapitalističkog sistema. Ona nalaže stalne napore da se akutni društveno ekonomski problemi reše reformama koje ne dovode u pitanje sam sistem, već za cilj imaju da ga stabilizuju privremenim poboljšanjem položaja masa i ublažavanjem razdora među kapitalistima i radnicima. Marksizam, kao revolucionarna teorija komunističkog pokreta, upravo i postoji kako bi apstrahovanjem kolektivnog istorijskog iskustva čitavih generacija radničke klase razobličio zablude buržoaske ideologije i otkrio da iza sukoba koji su prividno verski, nacionalni, rodni i dr. stoji sukob stvarnih materijalnih interesa između buržoazije i radničke klase. Ovo, međutim, ne znači da marksisti smeju ignorisati aspekte klasne borbe koji nisu neposredno vezani za klasne interese. Nacionalna stremljenja potlačenih naroda, emancipacija žena, prava seksualnih manjina i slične borbe sastavni su deo borbe za socijalizam jer je za poverenje među različitim pripadnicima radničke klase nužno da postoji razumevanje i solidarnost sa onim radnicima koji su višestruko ugnjeteni i koji moraju biti svesni da će u komunistima naći najdoslednije saborce.

Shodno tome, komunisti se najžustrije zalažu za pravo potlačenih nacija na samoopredeljenje i nacionalno oslobođenje od imperijalističke i kolonijalne okupacije. To ne znači da su komunisti u zabludi da je nacionalni suverenitet rešenje za sve društvene probleme. Naprotiv, komunistička politika podrazumeva stalnu svest o tome da su domaći kapitalisti (kompradori) vezani hiljadu i jednom niti za strani imperijalistički kapital i da će mu se uvek na kraju potčiniti na uštrb „svog“ naroda jer jedino uz uzajamnu pomoć mogu imperijalisti i njihovi lokalni kompradori nastaviti izrabljivanje radničke klase. Oslobođenje potlačenih nacija od imperijalizma moguće je, dakle, jedino oslobođenjem potlačenih masa od kapitalizma i obratno – borba za oslobođenje potlačenih masa od kapitalizma iziskuje borbu za oslobođenje potlačenih nacija od imperijalizma. Koliko je iluzorno očekivati da domaći „patriotski“ buržuji neće prvom prilikom prodati „svoju“ naciju imperijalističkoj sili koja najviše ponudi, sto je puta više iluzorno očekivati da imperijalističke sile neće svim snagama braniti svoje investicije u zemljama čiji radnici se pobune protiv kapitalizma. Setimo se samo zveckanja oružjem od strane zemalja EU prema masama Bosne i Hercegovine u vreme socijalne pobune 2014., kada je visoki predstavnik Valentin Incko otvoreno pretio slanjem austrijskih trupa, dok ih je Ministarstvo odbrane Velike Britanije nakon pobune zaista i poslalo.

Komunisti se najžustrije zalažu za pravo potlačenih nacija na samoopredeljenje i nacionalno oslobođenje od imperijalističke i kolonijalne okupacije. To ne znači da su komunisti u zabludi da je nacionalni suverenitet rešenje za sve društvene probleme. Naprotiv, komunistička politika podrazumeva stalnu svest o tome da su domaći kapitalisti (kompradori) vezani hiljadu i jednom niti za strani imperijalistički kapital.

Ukoliko nam je poznat stav komunista prema samoopredeljenju i borbi protiv imperijalizma, onda nam se nameće zaključak da formula druga Birača – Stav ljevice se može navesti kao: ostanak u EU, ali izlazak iz NATO-a – nema nikakve veze sa marksističkom levicom. Kao argument za tu njegovu formulu, drug Birač nam kaže:

Za razliku od ŽZ-a, ljevica suverenost Hrvatske ne može izjednačiti sa suverenosti domaćeg kapitala da samostalno cijedi profit iz radnika. Suverenost ona promatra iz radničke, dakle općedruštvene perspektive. Hrvatska koja je izvan EU, ali koja i dalje razvija kapitalizam – u suštini nije ni za milimetar suverenija iz perspektive ljevice.

Ljevica ne postavlja pitanje EU ili samostalna Hrvatska kao ni pitanje SAD ili Rusija. Za ljevicu je pravo pitanje kapitalistička ili socijalistička Europa i ljevica je protiv oba ova imperijalizma.

Ako zanemarimo brkanje radničke klase i nacije u tvrdnji da je radnička perspektiva „opštedruštvena perspektiva“ u kapitalističkom sistemu, tačno je da je suverena Hrvatska nemoguća na osnovama kapitalističke privrede, a čak i kada bi bila moguća, radnicima to ne bi značilo mnogo. Međutim, odakle drugu Biraču ideja da je izlazak Hrvatske iz EU moguć samo na kapitalističkim osnovama?

Za radnički pokret, borba protiv kapitalizma jeste borba protiv imperijalizma, a borba protiv imperijalizma jeste borba protiv kapitalizma. Nijedna od ovih borbi ne postoji kao neka čista metafizička ideja, već se one međusobno prepliću i radne mase boreći se na jednom frontu izvlače zaključke o drugom. Ako bi sutra većina Hrvata izabrala na referendumu istupanje iz EU, a buržoazija to pokušala da spreči, naravno da bi to dodatno destabilizovalo buržoaski poredak u Hrvatskoj i vremenom odvelo do socijalnih pobuna i revolucionarne situacije. Ideja samostalne Hrvatske, ili bilo koje druge nacije pod imperijalističkim patronatom, jeste direktan udar na kapitalistički poredak i na lokalnom i na globalnom nivou. U takvim okolnostima reći da „ljevica ne postavlja pitanje EU ili samostalna Hrvatska kao ni pitanje SAD ili Rusija“ nije ništa drugo do svrstavanje na stranu EU imperijalizma protiv hrvatske radničke klase. Štaviše, reč je o direktnom učestvovanju u klevetanju hrvatske radničke klase optužujući sve one sa legitimnim težnjama prema nacionalnoj nezavisnosti da nisu ništa drugo do pro-ruski elementi. To je ista ona mantra kojom španski imperijalizam i njegovi saveznici iz Podemosa i drugih buržoaskih levičarskih i buržoasko radničkih partija nastoje da oklevetaju i delegitimišu borbu katalonskih radnika za samoopredeljenje i nezavisnost od frankovske monarhije. Drug Birač se, dakle, iznošenjem svog stava kao „stava levice“ svrstava baš u onu amorfnu „načelno levu“ močvaru iz koje se mogu čuti reformistička kreketanja o tome zbog čega je nemoguće, pa čak i štetno, boriti se protiv imperijalizma. Tih mantri ne fali ni Biračevom tekstu. Borba protiv jednog imperijalističkog bloka ovde je prokazana kao borba za interese drugog imperijalističkog bloka, a strategija za borbu protiv oba imperijalizma je – ništa, nečinjenje. Mada, kamo sreće da se kod druga Birača samo radi o nečinjenju, a ne o otvorenoj odbrani EU imperijalizma.

Nije nimalo slučajno da je članstvo u NATO postavljeno kao neformalni preduslov za evropske integracije svih perifernih članica EU do sada. Samo nepopravljivo naivni (ili nepopravljivo cinični) mogu nastojati da uvere ljude kako istupanje Hrvatske iz NATO-a ne bi za posledice imalo kažnjavanje putem institucija EU.

U istom pasusu gde izjavljuje da je „protiv oba ova imperijalizma“, drug Birač nam saopštava da je ipak malo više protiv onog ruskog – to jest baš onog pod čijom se okupacijom Hrvatska trenutno ne nalazi.

Preduvjet za politički rad pretvaranja kapitalističke u socijalističku Europu jest i članstvo u sadašnjoj EU.

Iako je „protiv oba imperijalizma“, pristajanje na okupaciju od strane jednog od njih ne samo što nije štetno za radničku borbu, već je i „preduvjet“ (sic!) za pretvaranje kapitalističke u socijalističku Evropu. Kamo lepe sreće da su ovo znali irski socijalisti, pa da se ne bore protiv britanske okupacije badava! Kamo lepe sreće da su ovo znali srpski i ruski marksisti, pa da, kao ljudi, puste Austro-Ugarsku Monarhiju i Nemačko Carstvo da ih okupiraju! Da su barem Kinezi znali koliko im dobra čine trupe cara Hirohita! Ne samo što nema kapitalizma bez imperijalizma, ispada da se jedino uz imperijalizam može podići revolucija! Ovakav stav se u istoriji radničkog pokreta zvao socijalpatriotizam, iliti socijalšovinizam – odbrana vlastitog imperijalističkog bloka kao „manjeg zla“, od strane socijaldemokratskih partija, na uštrb revolucionarne borbe radničke klase protiv „svojih“ imperijalista dokle god traje negde neki sukob sa drugim imperijalistima.

Ali zar nije zlonamerno pretpostaviti da drug Birač ima ikakve iluzije u pogledu Evropske unije? On nam ipak otvara oči po pitanju njenog karaktera:

Međutim, ovdje treba precizno napomenuti što to znači. Ljevica nikako ne treba imati iluzija da je EU moguće reformirati iznutra (kao što recimo zastupa pokret Varoufakisa), odnosno dobivanjem sve većeg broja mandata u Europarlamentu. Kao što se kapitalizam ne može reformom prevesti u socijalizam, tako se i EU, sa svojim institucijama, ne može naprosto transformirati u socijalističku Europu.

Ali, ljevica reforme mora koristiti u takvom obliku kojim one udaraju na sistem, načinju ga i mobiliziraju ljude protiv njega…Štoviše, izlazak sam od sebe ljevici bi onemogućio da iskoristi one instrumente koji su joj na raspolaganju da mobilizira što je više ljudi moguće. Drugačija je priča ako i kada bi ljevica došla na vlast. Podrazumijeva se da bi njen radikalni program vrlo brzo prouzrokovao duboke sukobe s institucijama EU i da bi pitanje izlaska bilo na dnevnom redu. Međutim, njen tadašnji izlazak u kontekstu borbe jedne države koja čini prve krupne korake prema raskidu s kapitalizmom, učinio bi mnogo i na cijepanju EU.

Ove rečenice ne treba brkati s onim stavom koji je ljevica zauzimala na pragu hrvatskog ulaska u EU. Tada su okolnosti opet bile drugačije u kontekstu da zapravo ovaj ili onaj stav ljevice nije mogao presudno utjecati na ulazak Hrvatske u EU. Zbog toga se tada stav (barem dijela) ljevice svodio na sljedeće: DA socijalističkoj Europi, NE kapitalističkoj EU. Pritom je ovo NE kapitalističkoj Europi imalo za cilj dodatnu destabilizaciju tadašnje politike.

Ko se još plaši da će njegov program, dok je u opoziciji, biti pogrešno shvaćen i protumačen u interesu njegovih političkih protivnika? Jedino onaj ko nema nimalo poverenja u svoju bazu i ko unapred odustaje od rada na podizanju političkog nivoa te baze – drugim rečima, socijaldemokrata.

Stav Biračeve „levice“ je sada kristalno jasan: ona nema iluzija da je EU moguće reformisati iznutra, da se kapitalizam može reformom prevesti u socijalizam, EU u socijalističku Evropu. Međutim, ta ista EU, koja se ne može reformisati iznutra, koja se ne može sa svojim institucijama prevesti u socijalizam, može omogućiti „levici“ „da iskoristi one instrumente koji su joj na raspolaganju da mobilizira što je više ljudi moguće.“ – ukoliko bi istupanje iz EU značilo onemogućavanje korišćenja tih instrumenata, onda možemo zaključiti da je članstvo u njoj ključno za njihovu dostupnost. Da parafraziram druga Birača: problem sa takvom izjavom jeste što je ona apstraktna; šta konkretno znači da bi izlazak iz EU levici onemogućio da iskoristi instrumente koji su joj na raspolaganju da mobiliše što je više ljudi moguće? O kojim se instrumentima radi? Videli smo da nije reč o Evropskom parlamentu i osvajanju sve većeg broja mandata. O čemu jeste reč? Drug Birač kaže da levica mora koristiti reforme koje udaraju na sistem. U kojem odnosu stoje te reforme prema članstvu u EU? Do sada smo videli da je svaki, pa i najskromniji pokušaj progresivnih reformi unutar EU bio najbrutalnije ugušen. Iskustva Grčke tu ne ostavljaju nikakvog mesta za sumnju. Na koji način članstvo u EU pomaže mobilisanju sve većeg broja ljudi? Od kada je to levici neophodna pomoć imperijalizma da mobiliše mase? Pomoć pri mobilizaciji se po pravilu dobija samo od saveznika, a instrumenti o kojima je reč su se do sada na balkanskoj socijaldemokratskoj levici nove generacije pokazali više puta u vidu raznih finansiranih projekata, kampanja honorara i prilika za lični napredak u građanskoj politici ili u nevladinom miljeu. Da li se i drug Birač nada takvim instrumentima?

Važnije pitanje koje se ovde postavlja jeste oko čega bi ta „levica“ o kojoj drug Birač uporno govori mobilisala ljude? Da li bi adresirala postojeće socijalno nezadovoljstvo masa – koje uključuje i rastući revolt protiv EU – ili bi čekala da iskrsne nezadovoljstvo koje joj više paše? Da li bi ljudima koje regrutuje u svoje redove ta „levica“ otvoreno saopštila da je neminovna posledica njenog dolaska na vlast izlazak iz EU, ili bi to krila do poslednjeg trenutka – i kada bi tačno nastupio taj poslednji trenutak? Drug Birač iz nekog razloga razdvaja stvari za koje bi levica trebalo da se zalaže u opoziciji od onih koje bi trebalo da sprovodi kada dođe na vlast. Pa valjda se svaki politički program nekog pokreta ili partije pravi sa ciljem njegove primene iz pozicije vlasti! Ko se još plaši da će njegov program, dok je u opoziciji, biti pogrešno shvaćen i protumačen u interesu njegovih političkih protivnika?

Jedino onaj ko nema nimalo poverenja u svoju bazu i ko unapred odustaje od rada na podizanju političkog nivoa te baze – drugim rečima, socijaldemokrata, iliti omiljeni levičar kapitalizma. „Levičar“ koji misli da je problem kada „radnicima pulskog Uljanika u zoru osnivanja Stožera za obranu Uljanika govorite o otuđenju rada, profitu i akumulaciji kapitala.“. U ovom kontekstu ta rečenica otkriva čitave tomove o političkoj viziji druga Birača. Nisu radnici tu da bi se politički obrazovali, nije „levica“ tu da podiže politički nivo radnika. Čemu onda služi ta „levica“, sa svojim stavom o EU? Odgovor na to nam se nudi u obaveštavanju da je u vreme hrvatskog pristupanja EU parola NE kapitalističkoj Evropi imala za cilj „dodatnu destabilizaciju tadašnje politike“. Biračeva zamena te parole suprotnom, DA kapitalističkoj Evropi (jer to je preduslov za politički rad pretvaranja kapitalističke u socijalističku Evropu), onda logično ima sasvim obrnut cilj – stabilizaciju sadašnje politike, stabilizaciju kapitalističkog poretka u Hrvatskoj. Štaviše, ovo prethodno NE se moglo tolerisati, sva je prilika, zato što taj stav ionako „nije mogao presudno utjecati na ulazak Hrvatske u EU“. Sada kad može, potrebno je da se stvar stabilizuje i da se u odbranu statusa quo pripreti dolaskom Živog zida na vlast. Naravno, svakome ko iole poznaje istoriju radničkog pokreta vidljiva je ironija je u tome što je tačno takvo ponašanje socijaldemokrata, koje je uspešno otuđilo i demobilisalo radne mase, za rezultat imalo baš preuzimanje vlasti od ekstremno desnih populista. Šta drugo ostaje politički nepotkovanim i ideološki zbunjivanim glasačima, kojima se na oči „levica“ trudi da bude što konzervativnija?

Ali to sve bi bilo drugačije, kada bi „levica“ došla na vlast, podseća nas drug Birač. Nagli zaokret od 180 stepeni bi munjevito izbacio „levičarsku“ Hrvatsku iz EU! Osim što ne bi. Nakon te doze anti-imperijalističkog busanja u grudi, drug Birač nam suptilno natuknjuje da je stav o istupanju iz EU sa pozicije vlasti tu samo jer u vreme pisanja „nije mogao presudno utjecati“ – ovaj put na izlazak Hrvatske iz EU:

Dakle, danas nakon što je Hrvatska već članica EU i nakon što su se ostvarile određene veze i između hrvatske i europske ljevice – prerani izlazak iz EU u ovom trenutku značio bi korak unatrag.

Važnije pitanje koje se ovde postavlja jeste oko čega bi ta „levica“ o kojoj drug Birač uporno govori mobilisala ljude? Da li bi adresirala postojeće socijalno nezadovoljstvo masa – koje uključuje i rastući revolt protiv EU – ili bi čekala da iskrsne nezadovoljstvo koje joj više paše?

Šta znači „prerani izlazak iz EU“ i za koga bi to „značio korak unatrag“? Ukoliko bi ključna promena u stavu „levice“ o EU nastala ulaskom Hrvatske u taj imperijalistički blok usled ostvarivanja određenih veza između hrvatske i evropske levice, da li to onda znači da evropska levica očekuje od hrvatske levice da podržava Evropsku uniju i da „određene veze“ uslovljava tom podrškom? Ako je to slučaj, o kakvoj je uopšte levici reč, ako ne o socijaldemokratama, o pripadnicima desnog krila radničkog pokreta, čiji su lideri na strani kapitala. Marksistička organizacija „Crveni“, čiji sam član, ima veoma dobre i tesne veze sa brojnim marksističkim organizacijama širom Evropske unije i nijednom te veze nisu bile uslovljene članstvom Srbije, BiH ili Makedonije u EU, niti našom podrškom tom članstvu. Koja je to levica i, još važnije, koje su te „određene veze“ koje bi prekinuo anti-EU stav hrvatske levice? Da li se radi o stavu levice danas ili o stavu levice kada ova dođe na vlast? Imajući u vidu da je jedini način da se prekinu institucionalne veze Hrvatske i EU istupanje Hrvatske iz te zajednice, onda je jasno da se drug Birač plaši prekida „određenih veza“ u slučaju levičarske vlade, što će reći da priča o pitanju izlaska iz EU na dnevnom redu pod tim okolnostima pada u vodu. Ako drug Birač misli na prekid „određenih veza“ hrvatske i evropske levice u slučaju da Hrvatsku iz EU izvede desnica – zašto bi bilo koja levičarska organizacija kažnjavala svoju sestrinsku organizaciju za nešto što urade desničari? To nema smisla i to nas vraća na prvu opciju. Ovde treba spomenuti da „određene veze“ i eventualne beneficije tih veza za levicu i za hrvatsku radničku klasu u tekstu ostaju neodređene, odnosno da problem u tim vezama jeste taj da su one apstraktne.

Međutim, ono što se da zaključiti na osnovu Biračevih opisa evropske levice sa kojom bi on uspostavljao „određene veze“ jeste da ta evropska levica svoje veze sa drugim levičarskim organizacijama uslovljava članstvom njihove zemlje u EU, što će reći podrškom imperijalizmu. Takva levica nije ništa drugo do socijaldemokratska pro-imperijalistička levica, koja je danas jedan od stubova stabilnosti kapitalističkog poretka u svetu.

Ali drug Birač se protivi NATO imperijalizmu i smatra da „eksplicitan zahtjev ljevice mora biti izlazak iz ove asocijacije“! Tačno, drug Birač je zaista bio vrlo eksplicitan u svom protivljenju NATO-u. Zaboravio je samo prostu činjenicu da NATO ne lebdi u vazduhu i da on nije imperijalistička čizma sazvežđa Alfa Kentauri, već upravo čizma imperijalizma SAD i imperijalističkih sila okupljenih u Evropsku uniju. Nije nimalo slučajno da je članstvo u NATO postavljeno kao neformalni preduslov za evropske integracije svih perifernih članica EU do sada. Samo nepopravljivo naivni (ili nepopravljivo cinični) mogu nastojati da uvere ljude kako istupanje Hrvatske iz NATO-a ne bi za posledice imalo kažnjavanje putem institucija EU. Zašto bi evropski imperijalizam i njegova „levica“ naglo napravili rez između EU i NATO? Zašto bi poštovali odvojenost ta dva saveza, kada su oni de facto jedan blok u geopolitičkoj praksi? Ne, razume se da bi EU postala toljaga za disciplinovanje onih koji bi da napuste Pakt. Shodno tome, kada drug Birač na kraju svog teksta kaže da „što se tiče izlaska iz EU, ljevica u trenutnim okolnostima time ništa ne dobiva, a može dosta izgubiti“, svakome sa dva zdrava oka mora biti jasno da je takav stav nužno samo uvertira za odustajanje i od napuštanja NATO-a – pardon, za odlaganje tog istupanja dok se ne promene trenutne okolnosti koje se tiču izlaska iz EU, odnosno u nedogled.

Verujem drugu Biraču na reč da takva NATO levica ima jako mnogo toga da izgubi izlaskom iz EU, isto kao što mu verujem da je „na njoj da ovu tvorevinu kapitala iskoristi kao prostor svog rasta i razvoja“. Buržoaskim ispostavama u radničkom pokretu imperijalizam uvek svesrdno pomaže da rastu i razvijaju se. Bez podrške imperijalizma NATO levica ne bi preživela. Međutim, komunisti u Hrvatskoj i ostatku Balkana i Evrope nisu zainteresovani za takav rast i razvoj. Naprotiv, naš cilj je upravo sprečavanje rasta i razvoja tih buržoaskih tendencija na levici, njihovo političko raskrinkavanje i marginalizacija. Rast na koji se komunisti oslanjaju je rast klasnih suprotnosti radničke klase i institucija kapitalizma kao što su EU i NATO. Isto tako, razvoj na koji se komunisti oslanjaju jeste razvoj političke svesti radničke klase, što podrazumeva objašnjavanje kapitalističkih odnosa, nadnice profita i promovisanje marksističke analize na svakom štrajku, na svakoj blokadi, u svakom sindikatu i stožeru. Naš rast i razvoj je rast i razvoj političke svesti i stepena organizovanosti radničke klase nasuprot njoj neprijateljskih institucija i pojedinaca koji te institucije brane.